Skip over image preload Mauritius de Nassau unrecognised ‘Arabic‘ Warwijk's Harbour Mauritius Mauritius

Jolinck on Mauritius

Mauritius

Mauritius is a volcanic island, east of Madagascar, measuring some 58 km across from North to South. The 2004 CIA fact book entry on Mauritius still stated that it was "discovered by the Portuguese in 1505, Mauritius was subsequently held by the Dutch, French, and British before independence was attained in 1968.". The truth is that Mauritius has been discovered and visited before, and the 2007 entry now reflects that.

The Encyclopædia Mauritiana's History of Mauritius: The Arabs notes that maps from the early 16th century make it clear that the Arabs visited Mauritius before the Portuguese did. The Encyclopædia Mauritiana also notes that it was unclear whether it was Diego Rodriguez or Mauritius that the Arabs used to call Dina Arobi.

Dutch

It were the Dutch who gave the island its current name. They did so when they first set foot there in 1598, during the visit that Heyndrick Dirrecksen Jolinck described in detail. Vice Admiral Wybrant van Warwyck named the island Mauritius after Prince Mauritius van Nassau, Stadhouder of Holland, a son of Willem van Oranje. One of the ships in the fleet was called the Mauritius, as well. The Dutch did not immediately create a settlement on the island, but initially used Mauritius as a way station. Only in 1638 did the V.O.C. decide to create a permanent settlement to prevent occupation of the island by French or English companies. The wooden Fort Frederik Hendrik, named after Prince Frederik Hendrik van Oranje-Nassau (1625-1647), was completed on 1638 August 29. The garrison stationed there was under command of Cornelis Gooyer, the first governor of Mauritius. The fort was set on fire on 1695 June 18 by slaves seeking to destroy their Dutch masters and take over the island.

Jolinck

On 1598 Sep 17, steersman Jolinck spots an island. He thinks it is the island Diego Rodriguez. J. Keuning, who transcribed the manuscript for the Van Linschoten reissue of 1947 remarks in a footnote that it must have been what the Portuguese called do Cerne. He made the same footnote earlier, on his transcription of the journal of Reijer Cornelisz, steersman on the Utrecht, who also believed the island to be "Deo Rodigues" and on his transcription of the journal of Albert ten Haghe, clerk on the Zeeland who notes that the steersmen believed it to be “Diego de Reijss”.

Den 17 dito seilde wij al N.O. ende N.O.t.N. Desen dito omtrent 1 ure voer middach stont ick achter op die compangie ende sach het lant ende was na mijn gissinge het eilant Diego Rodrigius*J. Keuning: Jolinck meende, dat het ontdekte eiland het eiland Rodrigues was; 't was echter do Cerne, nu Mauritius genaamd. ende lieten die vlagge waijen en schooten een schoet ende hier vlogen veele rabos de Joncos ende rabij forcados ende witte reijgers bij naest so groot als witte vaers ende noch een fasoen van voghels asgrau met platte becken ende lange halssen ende meer alderhande gevogelte. Desen dito smiddages hadde ick mijn hoochte op mijn astrolabij ende bevont mij op 20 gr. 47 m. ende mijn besteck stont desen dito smiddages 10 mijle van lant ende het lant was omtrent 8 ofte 7 mijle van ons.

Den 18 dito snochtens gepeilt der sonne opganck 5 gr. suilicker als O.t.Z. ende den onderganck 1 graet ⅔ parten Noordelicker als W.N.W., waeruut kompt 20 gr. ¼ tot variatie wassende N.W.teringe ende dese peilinge is gheschiet dicht bij lande wesende ende wij waren op die 20 gr. 35 m. der suiderlicke breede; besluite derhalve hiermede, dat dit eijlant Digoe Rodrigius moet leggen op den 100 gr. ende 5 quartier der lengten. Desen morgen voerender 2 schuite van ons boort na lant toe om te siene ofse ijevers aen lant eene bequame plaetse konde vinden om water te halen ende met die scheepe te reede mochten komen enden bennen also met ons schip langes die wal met die schuiten heene gevaren omtrent ½ mijlen van land ende waster so diepe, dat ghij met 50 vamen lijns geen gront konden werpen dan een reijs wat dicht aen lant wesende omtrent 35 vamen diepe vuile gront. Ende die schuiten also langes lant lopende ende geen bequame plaet(s) vindende sinnen tegen den middach weer aen boort ghecomen, want die ander schepen ons niet volgden, overmits sij 2 schuite aen lant gestuert hadde, diet gat vonden, daer wij oock sanderen dages met die schepen in liepe ende het was nu stillekes ende die wint liep westelick, daerna Z.W. ende altemet wat suilicker, sodat ons Godt die Heer bequame wint verlienden om het gadt in te loopen. Dese peilinge voerschreven is geweest aent westeijnde vant eijlant.

On 1598 Sep 19, the first parties go ashore. Jolinck discovers a natural harbour, soon to be called Warwijck's Haven:

Den 19 dito worde ick na lant gesonden met ons schuit om het gat te loden ende die schepen sijn te doene om in the komen ende ben also na lant geseilt met ons schuit ende die schuit van Jan Mertsen ende hebbe daer een gat gevonden, dat wel slapers haven met eenen mach genoempt worde wa(n)t ghij legget daer voer alle winden beschuit, ia al so wel of die schepen tot Amsterdam in die Wale*J. Keuning: De Waal is een binnenhaven te Amsterdam, nabij het Y. lagen, als ghij int conterfeisel sult mogen sien, dat ick daer af maecken sal ende hier bij voegen. Desen dito smiddages leggende in die haven voer ancker hebbe ick mijn hoochte gehadt op mijn astrolabium ende bevont mij op 20 gr. 6 m. der suiderlicke breede seer perfecte hoochte gelick ofte ick se aen lant genomen ende daer voeren sommijge schuijte na lant met groote blisschap, want daer nu al veele volcks clagende was van scheurbuick ende aen lant komende hebben voer eerst vars waters genoch gevonden met meer verversinge als ick hier na sal verhalen.

On 1598 Sep 20, first one half and then the other half of the crew goes ashore. Jolinck reports on the indigenous life, including the now extinct dodo.

Op 20 dit is geresolveert bij den vijsamerael, dat men aen lant soude sermoen doen om den Heer Almachtich te dancken ende te loven voer sijn grote weldaet, die hij aen ons beweesen hadt ende binnen also voer middages met het halve volck aen lant gevaeren ende den Heere gedanckt en ghelooft ende des na middages dessevel gelicken met die ander helft vant volck oock alsoo gedaen, so dat ons die Heere oock gespitst heeft in een wost lant, daer wij geen volck vernomen hebben ende oock waerdich om te te beschreven, als ick hier na sal verhalen. Wij hebben voor eerst hier gevonden vars waters genoch als ick geseit hebbe, want het eijlant seer water rijck is; voert hebbe wij gevonden groote vogels, hebbende vleugels so groot als een duive, so datsij niet vliegen koene ende benne genaempt van die Portugesen pingwins*J. Keuning: Bedoeld zijn de dodo's.. Des voerschreven vogels hebben eene mage so groot, daer 2 mannen heerlicke eenen maeltijt mede koenen doen ende is oock het beste, dat aen die voegel is van smake. Voerts hebbe wij hier gevonde veelderhande gevoegelte als duive, reijgers, watersnippen, eesels grauwe papegaijen, Indise riviers houdt snippen so groot als een henne; rabijforcadoes ware hier oock menichte, maer niet seer goet om eeten ende dese vogel sijne vleugels waren so lanck, dat ickse niet konde uijt vamen. Wij vonden hier oock vraije ganse, eenden, kranen ende meer ander gevogelte ende waren so mack, dat die meeste hoop, die wij vongen met eenen stock worden geslagen. Hier was oock seer veele vijs te weten in een vars water ofte revijrken ende overal, waer ghij wilden vissen met name grote rogen daer aen 2 roecge 30 man genoech te eeten hadde ende meer ander vijs als harder, die die Portugesen lijssa noemen ende steenbraemsen ende pargos gelijck in Barbarien veele gevangen worden; oock vijs gelick been, van die Spaniaerts tiosoms genoemt, met een fatsoen gelick geweldige groote carpers enden meer honderdenleij vis, die mij onbekent is; so veele vis altemet int net hadde, dat ghij met het net die vijs ute water niet konde lichten ofte soude gebrocken hebben. Noch heb ick vergeten te vermanen van een vleermuijs, die hier is: hier sinnen vleermuijsen met menichte, die soo groot sijn als bonte kraijen, hebben muilen gelick rotten, die mont vol scherpe tanden hebben, voren sijn van coluer gelick een vos, hebben vloegels gelick die vleermuijse in onse lant, maer sinnen wel een halve vaem lanck; oock sinnen der voegels, die krissen gelick mensen, sitten in hoelen onder die aerden ende so men se niet gevonden hadde, soude men geseit hebbe, dattet gespuis was, want sij krissen den heelen nacht doer ende met namen smorgens, want daer sinne maets geweest, die in die morgenstont op het krissen aen gingen ende hebben die voegels uut die hoelen gehaelt ende waren goet grauewe voegels goet om eeten; ick hebben selfs op eenen nacht met ons sloep in eene revier gelegen, datter sulcken gekrijs was ofter 50 mensen tegens melcander schreijde geclaecht hadde, maer was altemet gevoegelte. Hier sijnnen oock gruisam veele schildtpadden, grote beesten die wel 2 man moegen dragen. Daer sinnen oock gruisam veele palmitas bomen*J. Keuning: Deze palmitasboomen, waaarvan men de jonge bloem als palmkool of palmiet at, waren blijkbaar sagopalmen., daer men die palmites boven affindt, oock schoone vervarsinghe om een salaet af te maecken; daer bennen oock veele cocosbomen, dat een heerlicke sake is om ofte me(n) het lant wilde bewonen ende soude een seer bequame plaetse sijn om te verversen, so wanneer die Ostindise vaert in eeren blijft ende seerwel gelegen om geen tijt te verletten, want ghij meucht u schepen hier rasser versien van water, ballast, hout, kallevaten, schoenmaecken en kielhalen, als ofte ghij tot Amsterdam op Ulenburg*J. Keuning: Uilenburg is een klein deel van Amsterdam met binnenhaven. lagen. Appelen, limoenen sinnen daer niet, dan men soude daer moegen planten ende soude daer sonder twiffel wel wassen ende wat ghij daer wilde saijen ofte planten, ja druiven souden oock seer wel aerden.

On 1598 Sep 21, the company obtains fresh water, starts making some repairs and sends a small party inland.

Den 21 dito hebben wij gelickerhant gevaren om water te halen, onse schepen wat verstout ende die vaten versien met cuipen ende dicht te maken ende die ballast gebreck hadde, mocht hem hier halen, wanter steens genoech is. Desen dito hebbe wij oock die stucken van ons sloep aen lant gebrocht on tsame te setten, want het beqaumer is met een sloep te seilen als met een schuit.

Den 22 dito noch al doende geweest met water te hale ende die schepen wat te repareren ende die cuipers vonden hier oock hout om goede hoepen te maecke, daer sij een goed deel affspouden ende maeckte om te cuipen, want die hoepen, die mede schepe waren, als verstockt ende bedorven waren ende die timmerluij waren nu al doende om onse sloep vardich te maecken om het lant te degen te besiene. Desen dito is Wouter Willekes oock landewaert in gesonden met 2 ondercomijsen om te siene, watter te doene was. Desen dito savonts worde die stuerluijden verordineert aen die vijsameraels boort wie met die sloup gaen souden ende wije het gat afbakenen souden ende het viel mij te beurte met die sloup te gaene ende Hans Bouwer ende die stuirman van de vijsammerael.*J. Keuning: Reijer Cornelisz schrijft in zijn journaal: Den 22 is Wouter Wilkens an landt gevaren nevens hem noch 10 man om een landt toch te doen om te besien, of daer eijts te becomen soude wesen ende oft daer oock volck op was, wandt wij vermoeden, dat daer gheen volck op was, duer aldien dat de vogelen soo tam waren, wandt sij nijet een voet wechts liepen voor het volck.

Jolinck makes a drawing of the island's contours as seen from a distance of some four miles. He uses the name Mauritius de Nassau for the first time.

Aldus verthoont hem het eilant Diego Rodrigues nu van ons Mauritius de Nassau genoept, als wij daer omtrent 4 mijle af vart. Mauritius de Nassau

On 1598 Sep 23, another two parties are sent inland to explore. Jolinck is in one of them.

Den 23 dito snochtens worden Rokes Pieterssen aen lant gesonden om met sijn companij te landewaert te gaene om te siene, wat avontuere hij soude mogen vinden ende ick ginck met die sloupe met die stuerman van die vijsammerael ende Hans Bouwer ende gingen sien hoedt lant gelegen was, wat gaten, wat droochten, wat diepten, dattet hadde ende gingen oock int lant om te siene ofte het een bequaem lant was ende hebben also omtrent 9 ofte 10 mijlen wesen besichtigen.

On 1598 Sep 24, Jolinck's party finds a the remains of a ship and its cargo.

Den 24 dito was ick met mijn compagnie met die sloupe omtrent 6 ofte 7 mijlen vant schip ende so bij strant gaende vonde wij eene scheepsree*J. Keuning: Lees:scheepsra leggen op strant ende was 44½ voet lanck ende int midden 8 palm dick ende op die nocke 6 palm ende was, sederen hout gelick in Indien vele wast, so dattet bleec, dat daer een schip gebleven was, wnat wij also bij strant gaende vondem eer als 200 pont was ende op sommighe stucken stont Arabische schirft geschreven als volcht: unrecognised ‘Arabic‘ maer men kondet qualicke sien, vandattet was gescheendt wel lange in zee gedreven hadde ende was seer gehesloten ende geschaffeert. unrecognised ‘Arabic‘

The text Jolinck transcribed from the wax blocks has not been deciphered.

Jolinck is not the only one who reported about the wax. On 1598 Sep 26, Reijker Cornelisz, steersman on the Utrecht, writes

Op den 26 des sachtermiddachts is Wouter Wilkens weder om gecomen van de tocht doer oorsacke, dat se nijet verder conden comen van een grote ravijer daer seij nijet over conde comen ende seij hebben onderweg beij het strandt gevonden ettelicke stucken wijt was ende grieten van een bovenedt ende sommijghe dexsels van kisten ende des savondts is Wouter Wilkens weder aen landt gevaren om een tocht te doen om de west hoeck langes het strandt.

Op den 27 heft den predeker weder Godts woordt aen het eeijlandt gepredickt ende hebben een van de Indeianen genamdt Lourens gedopt ende heft tot peten genomen den vijs admerael Jacob Hemskerck ende schipper Jan Cornelissz. Dit voor genoemde eilandt hebben wij de naem geven het eijlandt Mauritius de Nassau ende de haven Van Waer Wick ende des savondts is die slop weder gecomen, welcke heft gebrocht een pertij wijt ende geel was, daer Arabis schrift op stondt, welcke sij aen strandt gevonden hadden ende hebben oock een rae gevonden van een schip; doer dese teijkenen waren wij vermoeijende, datter een schijp moste gebleven wesen ende sij hebben gesien noch 2 eijlandekens noordt noordt west van ons omtrent 12 mijlen van daer weij laghen met de schepen wandt seij souden bedt verder gevaren hebben, maer en conden niet vorder comen van de drochte.

The following day, the party returns to search for and collect cargo from the shipwreck.

Den 25. 26 dito noch al met die sloup uijtgeweest ende bennen den 27. weer scheep ghekomen met die 200 pont was ende een stuck plancks van een kiste ende 2 ofte 3 perlemoeren.

Den 28 dito ben ick weer uutgehseonden van die vijsammerael met Franck Verdoes in een schuit om te siene ofte wij niet vader konden koemen, als wij met die sloup geweest hadde ende ofte wij oock meer goeder konden vinden van dat verlore schip, dat wij presumeerde daer gebleeven was, maer en konden met die schuit niet vader komen als wij dander reijse met die sloep geweest waren, dan wij marseerden een dach gaens te landewaert ende vonden al fraij vlack lant ende sommighe fraije vlacke valen*J. Keuning: Valleien.. daer kleij gront was ende fraeij begraest ende in dese gront waren oock pijren gelick in onse lant ende hier verhilden haer ganse, kranen ende reijgers.

Den 29 dito hebbe wij noch omtrent 200 pont was aen die strant versamelt ende in die schuite gedaen ende oock 3 ofte 4 perlemoeren gevonden. Hier ter plaetse sloegen wij so veele duiven ende pagegaijen ende meer ander gevogelte met stocken, dat wij altemet 40 stucks aen eene halve lence staken om te braden ende vake 2 speten vol tegelicke, so dat wij ons hier seer wel verversten met weinich costen.

Den 30 dito quam die vijsammerael selffs in persoen met een sloep daer wij ware ende gaff ons een deel saets, dat wij saijen souden gelick peterselijsaet, wortelsaet ende diergelicken ende daer ben ick met Franck Verdoes mede hene gegaen met 2 man met schoppen in eene valleije, daer exellente kleij gront was ende hebbent daer gheseidt ende oock betuindt met bladen van palmbomen, die groot ende sterck bennen ende ick ben met die schuijt doe weer na boort gevaren, maer die vijsammerael heeft daer benacht.

On 1598 Oct 1, there's a small ceremony before the fleet sails on.

Den 1 October met eene nieuwe mane begon die wint altemet een resgien landelick te waijen uut den N.W. ende N.N.W. ende so onse schepe nu meest al klaer waren, hebbe wij ons seer geprest om geen tijt te versuimen ende weder het gadt uut in zee te raecken om onse reijse te vervorderen. Desen dito hebbe ick mijn hoochte genomen aen lant met mijn astrolabium ende bevondt mij op 20 gr. 2 m. der suijderlicke breede ende een N.W. ende Z.O. te mane maeckt hier hooghe water ende het vloieter omtrent 4½ met sprinckstroem ende 3 voet ½ een dagelicks tije ende hout moij tije gelick een haven toebehoert ende met sprinckstrom met leege water mocht ghij die drochten ende haven altemael rondomme droech sien leggen.

Den 2 dito, die wint landelick wesende, benne wij gelickerhant tseil ende uutwert aen geport, is ons oock geprest, dat alle werck, dat onderhanden was, hebbe wij laeten staen, want daer was onderhanden een scheepsboodt voer Jan Maertsen, is soet was aen die vijsammeraels gebrachts. Noch was het Wapen van Amsterdam onderhanden, welcke also halff ghemaeckt, half ongemaecht aen eenen boom vast gemaeckt is tot eene memorie ende also onderseil wesende, bennen doer Godts gratie gemackelick ende bequaem met weinich moite in zee geraket ende onse cours geset O.Z.O., wesende die wint westelick maer stillekens.

Jolinck makes a drawing of the Haven van Warwijck (Warwijck's harbour) on Mauritius, today known as Vieux Grand Port.

Warwijcks's Haven Dit is die gedaente van Warwijcks haven als ghij met het schip daer binnen voer ancker legget ende is so bequaeme plaets alsmen ter werrelt soude mogen vinden om te verversen, alsmen uut den beschrivinge vant voerschreven lant wel verstaen mach.

Jolinck makes another pair of drawings of Mauritius de Nassau:

Aldus verthoot hem het eijlant van ons ghenoempt Mauritij de Nassau als wij daer afscheijden ende omtrent 11 mijl van ons was. Mauritius from about eleven miles

Aldus verthonde hem el pico ofte het hoochtste lant vant eijlant Mauritij de Nassau, alst omtrent 3 mijle W. van u was. Mauritius from about three miles

Contributor to the Encyclopædia Mauritiana

Contributor to the Encyclopædia Mauritiana Study of the Jolink genealogy led me to Heyndrick Dirrecksen Jolinck's journal, and that in turn led me to the Encyclopædia Mauritiana. When I emailed some minor corrections and additions back in 2002, the Encyclopædia Mauritiana recognised my small effort with this "Contributor to the Encyclopædia Mauritiana" logo.

The Encyclopædia's History of Mauritius: The Dutch Settlements does not mention Heyndrick Dirrecksen Jolinck, but the History of Mauritius: The Arabs contains multiple references to Heyndrick Dirrecksen Jolinck and his journal, including a graphic along the top of the page.